Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον ήλιο κατά την ετήσια τροχιά της γύρω απ΄΄ αυτόν. Η λέξη προέρχεται από το ήλιος και το στέκομαι, επειδή κοντά στα ηλιοστάσια ο ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται. Ανάλογα με το ημισφαίριο και την εποχή έχουμε το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο.