Είχαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς θεωρία για το έθνος; Ποια αντιμετώπιση επιφύλασσαν στα εθνικά κινήματα; Πώς τα συνδύαζαν με την φιλοσοφία της ιστορίας, την ανάλυση του καπιταλισμού και την στρατηγική της παγκόσμιας επανάστασης; Και πώς επηρέασαν τους επιγόνους τους; Με αυτά τα ερωτήματα για αφετηρία, βλέπουμε τους πατέρες του ιστορικού υλισμού να παίρνουν θέση για τα εθνικά κινήματα της Πολωνίας, της Ιρλανδίας, των μικρών σλαβικών λαών της αυτοκρατορίας των Αψβούργων, αλλά και της Κίνας και της Ινδίας...
Αυτό το σύντομο βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα ελληνικά πριν τριάντα δυο χρόνια, όταν η Δεξιά και η άρχουσα τάξη πανηγύριζαν για τον «οριστικό θρίαμβο» του καπιταλισμού, το «τέλος της ιστορίας»...
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Καρλ Μαρξ διεύρυνε την έρευνά του προς νέες κατευθύνσεις – μελετώντας τις πρόσφατες ανθρωπολογικές ανακαλύψεις, αναλύοντας τις κοινές μορφές ιδιοκτησίας στις προκαπιταλιστικές κοινωνίες, υποστηρίζοντας το λαϊκίστικο κίνημα στη Ρωσία και στηλιτεύοντας την αποικιακή καταπίεση στην Ινδία, Ιρλανδία, Αλγερία και Αίγυπτο...
Ο 2ος τόμος της αλληλογραφίας των Μαρξ και Ένγκελς, που συνδέεται με τη συγγραφή και έκδοση Του Κεφαλαίου, περιλαμβάνει επιστολές που καλύπτουν την περίοδο από τις 14 Μάρτη 1868 μέχρι και τις 28 Ιούνη 1895, ένα μήνα σχεδόν πριν το θάνατο του Ένγκελς...
Η μελέτη του διακεκριμένου Αφροαμερικανού πολιτικού επιστήμονα Cedric Robinson διερευνά την ιστορία του κοινοτισμού, ιδέα την οποία διεκδίκησαν ως δική τους ο Μαρξ και οι επίγονοί του...
Το πιο σημαντικό είναι ότι η ειδική συνεισφορά του λογοτεχνικού έργου λαμβάνει τη μορφή μιας συγκεκριμένης μοναδικότητας, ενός μικρόκοσμου, ο οποίος κατά κάποιον τρόπο εμπεριέχει τον κοινωνικό μακρόκοσμο...
«Γνώση τη λεν κι αυτή! Ποιος θα τολμήσει το πράγμα να το πει με το όνομά του; Οι λίγοι που γνώρισαν κάτι τι απ’ αυτά, που ήταν μωροί και την καρδιά τους δε φίμωσαν, μα σκέψη κι αίσθημα στον όχλο φανέρωσαν, πέθαναν πάντα στο σταυρό και στη φωτιά», λέει ο Φάουστ του Γκαίτε...
Τον Νοέμβριο του 1977, από το βήμα του περίφημου συνεδρίου για την εξουσία και την αντιπολίτευση στις μετεπαναστατικές κοινωνίες που διοργάνωσε στη Βενετία η ιταλική κομμουνιστική εφημερίδα Il Manifesto, ο Αλτουσέρ αναφωνεί «Επιτέλους, η κρίση του μαρξισμού!»...