Jasieński Bruno

Ο Μπρούνο Γιασένσκι (1901-1938) ήταν Πολωνός λογοτέχνης και πρωτοποριακός εκφραστής του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Γεννήθηκε ως Βίκτορ Μπρούνο Ζίσμαν στο Κλιμόντουφ, μια κωμόπολη της σημερινής νοτιανατολικής Πολωνίας. Ο πατέρας του ήταν εξέχων γιατρός με εβραϊκή καταγωγή και η μητέρα του προερχόταν από καθολική οικογένεια Πολωνών. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα μετακομίσουν στη Ρωσία, όπου ο Γιασένσκι θα έρθει σε επαφή με τα αβάν γκαρντ κινήματα της εποχής, τη ρωσική πρωτοπορία και τον φουτουρισμό. Μετά το τέλος του πολέμου επιστρέφει στην Πολωνία και σπουδάζει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας. Την εποχή εκείνη, μαζί με άλλους νεαρούς διανοούμενους, θα πρωτοστατήσει στην ίδρυση της Λέσχης των Πολωνών Φουτουριστών και σταδιακά ενστερνίζεται τις μαρξιστικές ιδέες. Λόγω πολιτικών διώξεων το 1925 θα μετακομίσει με τη γυναίκα του στο Παρίσι, όπου θα εργαστεί ως δημοσιογράφος, θα ενταχθεί στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και θα δημοσιεύσει δοκίμια, καθώς και θεατρικά και λογοτεχνικά έργα. Το 1928 γράφει το μυθιστόρημα Θα κάψω το Παρίσι που θα του χαρίσει μεγάλη φήμη και το οποίο δημοσιεύει σε συνέχειες στη γαλλική εφημερίδα L’Humanité, ενώ τον επόμενο χρόνο εκδίδεται από τον γαλλικό εκδοτικό Flammarion και γρήγορα μεταφράζεται σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Η δημοσίευσή του θα οδηγήσει στη σύλληψη και την απέλασή του από τη Γαλλία. Το 1929 καταφθάνει με τη γυναίκα του στο Λένινγκραντ. Σταδιακά ενσωματώνεται στο σοβιετικό καθεστώς, συμμετέχει ενεργά στη λογοτεχνική ζωή και εμπλέκεται με την πολιτική. Όμως τον Σεπτέμβριο του 1938, την εποχή των μεγάλων σταλινικών εκκαθαρίσεων, ο Μπρούνο Γιασένσκι θα δικαστεί ως μέλος αντεπαναστατικής οργάνωσης και θα εκτελεστεί την ίδια μέρα με συνοπτικές διαδικασίες. Το σώμα του θα θαφτεί σε ανώνυμο μαζικό τάφο μαζί με χιλιάδες άλλους στην περιοχή Κομουνάρκα λίγο έξω από τη Μόσχα. Προς τιμήν του, κάθε χρόνο στη γενέτειρά του διοργανώνεται το φεστιβάλ Brunonalia για νέους λογοτέχνες και καλλιτέχνες. (Πηγή: "Εκδόσεις Έρμα", 2025)